Thừa kế theo di chúc. Quyền của người để lại thừa kế

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn Công ty luật Bảo Chính. Về thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn giải đáp cho bạn như sau:
Thứ nhất, về quyền sở hữu của bạn đối với căn nhà trên.
Theo thông tin bạn cung cấp, bạn đang đứng chủ quyền căn nhà nói trên, nghĩa là bạn đang là chủ sở hữu hợp pháp của ngôi nhà. Điều 146 Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền sở hữu của chủ sở hữu như sau: 
"Quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật.
Chủ sở hữu là cá nhân, pháp nhân, chủ thể khác có đủ ba quyền là quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt tài sản."
Theo quy định tại Bộ luật dân sự 2005:
Quyền chiếm hữu là quyền nắm giữ, quản lý tài sản ( Điều 182 Bộ luật dân sự 2005). Theo đó: " Trong trường hợp chủ sở hữu chiếm hữu tài sản thuộc sở hữu của mình thì chủ sở hữu được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình để nắm giữ, quản lý tài sản nhưng không được trái pháp luật, đạo đức xã hội. Việc chiếm hữu của chủ sở hữu không bị hạn chế, gián đoạn về thời gian, trừ trường hợp chủ sở hữu chuyển giao việc chiếm hữu cho người khác hoặc pháp luật có quy định khác" (Điều 184 Bộ luật dân sự 2005).
Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản (Điều 192 Bộ luật dân sự 2005). Theo đó, quyền sử dụng của chủ sở hữu được quy định tại Điều 193 Bộ luật dân sự 2005: " Trong trường hợp chủ sở hữu thực hiện quyền sử dụng tài sản thuộc sở hữu của mình thì chủ sở hữu được khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản theo ý chí của mình nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác."
Quyền định đoạt là quyền chuyển giao quyền sở hữu tài sản hoặc từ bỏ quyền sở hữu đó. Chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác phù hợp với quy định của pháp luật đối với tài sản.
Như vậy, chủ sở hữu hợp pháp tài sản được thực hiện các quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản thuộc quyền sở hữu của mình theo những căn cứ như trên. Trong trường hợp của bạn, bạn là chủ sở hữu hợp pháp căn nhà. Chính vì vậy bạn có quyền định đoạt, nghĩa là có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác phù hợp với quy định của pháp luật đối với tài sản.
Thứ hai, về quyền để lại thừa kế của cá nhân. 
Điều 631, Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền thừa kế của cá nhân. Theo đó: "Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật". " Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết" (Điều 646 Bộ luật dân sự 2005). Về điều kiện để lập di chúc, Bộ luật dân sự 2005 tại Điều 647 quy định như sau: 
"1. Người đã thành niên có quyền lập di chúc, trừ trường hợp người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình.
2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý".
Điều 648 Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền của người lập di chúc như sau:
"Điều 648. Quyền của người lập di chúc
Người lập di chúc có các quyền sau đây:
1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;
2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;
3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;
4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;
5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản".
Như vậy, trong trường hợp này, bạn hoàn toàn có quyền lập di chúc để lại tài sản thừa kế theo ý chí của mình, có quyền chỉ định người thừa kế, phân định phần di sản cho từng người thừa kế phù hợp với quy định của pháp luật. Nghĩa là việc bạn chỉ định người thừa kế lập di chúc để lại toàn bộ số tài sản cho ba đứa cháu ruột là hoàn toàn hợp pháp.
Thứ ba, quy định của pháp luật về người thừa kế
Điều 635, Bộ luật dân sự 2005 quy định về người thừa kế như sau: "Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trong trường hợp người thừa kế theo di chúc là cơ quan, tổ chức thì phải là cơ quan, tổ chức tồn tại vào thời điểm mở thừa kế". Bộ luật dân sự 2005 cũng quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc theo điều 669. Theo đó: 
"Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động."
Trong trường hợp của bạn, người em trai của bạn không được hưởng thừa kế trong di chúc của bạn, đồng thời cũng không thuộc trường hợp quy định tại điều 669 Bộ luật dân sự 2005. Chính vì vậy, việc di chúc của bạn không chia thừa kế cho người em trai kia là hoàn toàn hợp lý.
Trên đây là nội dung trả lời của Công ty luật Bảo Chính cho trường hợp của bạn. Nếu còn vướng mắc bạn có thể tiếp tục gửi câu hỏi cho chúng tôi hoặc nghe luật sư tư vấn trực tiếp vui lòng gọi 19006281.

Trân trọng!

Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.