Sử dụng tiền vay sai mục đích có phải lừa đảo chiếm đoạt tài sản không?

Công ty luật Bảo Chính, Đoàn luật sư Hà Nội cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi thông tin tư vấn.

Về nội dung bạn đang thắc mắc, Công ty luật Bảo Chính trả lời như sau:

Theo như bạn trình bày thì bạn có cho người A vay số tiền là 300 triệu để cho người đó đảo kế ước nhưng đến hẹn trả thì người đó nói không có tiền để trả. Ngoài ra, bạn còn trình bày rằng sau khi tìm hiểu được biết lý do ban đầu để vay tiền là không đúng nên:

Căn cứ quy định tại Bộ luật dân sự 2015, Điều 127 quy định về Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép thì:

“Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.

Đe dọa, cưỡng ép trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch dân sự nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người thân thích của mình.”

Như vậy, nếu xác định giao dịch vay tiền giữa bạn và người kia được thiết lập do bạn bị lừa dối, cung cấp thông tin, mục đích vay tiền không đúng thì giao dịch đó được coi là vô hiệu. Trong trường hợp này, khi giao dịch dân sự vô hiệu sẽ không làm phát sinh, chấm dứt hay thay đổi quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên nên do đó, các bên có nghĩa vụ hoàn trả lại tài sản đã nhận được. Bạn có quyền yêu cầu A trả lại cho mình khoản vay và A có nghĩa vụ hoàn trả lại số tiền 300 triệu đã vay của bạn.

Theo quy định tại Điều 139 Bộ luật hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung 2009 về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì:

“1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

g) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”

Do đó, để xác định hành vi trên có phải là hành vi lừa đảo với mục đích chiếm đoạt tài sản hay không thì cần phải xét rõ mục đích, ý đồ ban đầu của người đó khi thực hiện việc vay 300 triệu từ phía bạn. Nếu ban đầu, người này cố ý dùng thủ đoạn gian dối - cố ý nói dối lý do vay tiền để có được số tài sản bạn cho vay và không có ý định trả lại - chiếm đoạt thì người này đã phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và có thể bị khởi tố và bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Khi đó, A có nghĩa vụ phải hoàn trả lại cho bạn số tiền đã vay dựa vào việc xác lập giao dịch dân sự vô hiệu do lừa dối.

Bạn có thể làm đơn tố cáo hành vi của A tới cơ quan công an để tiến hành điều tra làm rõ sự việc để có thể lấy lại số tiền đã cho vay. Nếu hành vi của A không co dấu hiệu của việc phạm tội thì bạn có thể làm đơn khởi kiện đòi lại tài sản. Hồ sơ khởi kiện được gửi tới Tòa án nhân dân nơi bị đơn cư trú.
Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty Luật Bảo Chính về vấn đề bạn quan tâm, nếu còn vướng mắc bạn có thể tiếp tục gửi câu hỏi cho chúng tôi để được tư vấn hoặc nghe tư vấn trực tiếp của luật sư khi gọi 19006281.

Trân trọng!

Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.