Quyền được hưởng di sản của người thừa kế
26/04/2017 16:06
Thưa Luật sư, mẹ tôi có hai anh em bố tôi mất đã lâi khi anh em tôi còn nhỏ. Bà qua đời năm 2010 và không để lại giấy tờ di chúc gì. Về sau này khi tôi nói chuyện với em tôi việc tài sản của cha mẹ để lại thì bất ngờ em tôi đưa ra một văn bản nội dung mẹ tôi cho tặng toàn bộ di sản ruộng, đất, nhà cho em trai tôi, lập vào năm 2009 có xác nhận chứng thực của UBND xã và điểm chỉ của mẹ tôi nhưng không có người làm chứng.
Hiện số tài sản trên giấy tờ vẫn đứng tên mẹ tôi. Em trai tôi cho rằng văn bản này không phải di chúc mà là văn bản trao tặng nên em tôi có quyền sở hữu toàn bộ số tài sản của mẹ tôi để lại từ năm 2009.
Vậy xin luật sư giải đáp giúp tôi, tôi có quyền được hưởng phần di sản của mẹ để lại không ?
Xin chân thành cảm ơn Luật sư.
Công ty luật Bảo Chính, Đoàn luật sư Hà Nội cám ơn bạn đã gửi thông tin xin tư vấn đến cho chúng tôi.
Về vấn đề bạn còn đang thắc mắc, chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, xét tính hợp pháp văn bản cho tặng mà mẹ bạn để lại.
Điều 689 BLDS 2005 quy định việc chuyển quyền sử dụng đất được thực hiện thông qua hợp đồng, và phải được lập thành văn bản, có công chứng, chứng thực.
Luật Đất đai năm 2013 Điều 167 khoản 3 điểm a quy định: Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực
Điều 10 của Nghị định 23/2015/NĐ-CP quy định về địa điểm chứng thực như sau:
1. Việc chứng thực được thực hiện tại trụ sở cơ quan, tổ chức có thẩm quyền chứng thực, trừ trường hợp chứng thực di chúc, chứng thực hợp đồng, giao dịch, chứng thực chữ ký mà người yêu cầu chứng thực thuộc diện già yếu, không thể đi lại được, đang bị tạm giữ, tạm giam, thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác.
2. Khi thực hiện chứng thực phải ghi rõ địa điểm chứng thực; trường hợp chứng thực ngoài trụ sở phải ghi rõ thời gian (giờ, phút) chứng thực.
Điều 48 khoản 2 luật Công chứng 2014 quy định: Việc điểm chỉ được thay thế việc ký trong trường hợp người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch không ký được do khuyết tật hoặc không biết ký. Khi điểm chỉ, người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch sử dụng ngón trỏ phải; nếu không điểm chỉ được bằng ngón trỏ phải thì điểm chỉ bằng ngón trỏ trái; trường hợp không thể điểm chỉ bằng hai ngón trỏ đó thì điểm chỉ bằng ngón khác và phải ghi rõ việc điểm chỉ đó bằng ngón nào, của bàn tay nào.
Như vậy, văn bản tặng cho quyền sử dụng đất và nhà ở của mẹ bạn được lập từ năm 2009, trước thời điểm mẹ bạn mất, được UBND xã chứng thực, nếu phù hợp về mặt địa điểm, thời gian, và đã được điểm chỉ bởi mẹ bạn thì văn bản này có hiệu lực. Tuy mẹ bạn không biết chữ, nhưng trong quá trình lập văn bản và yêu cầu UBND xã chứng thực, người chứng thực có thể đọc cho mẹ bạn nghe và mẹ bạn đồng ý điểm chỉ vào văn bản đó mà không cần ký tên. Văn bản đó có hiệu lực thì đương nhiên số tài sản được nhắc đến trong văn bản thuộc về người được chuyển nhượng.
Thứ hai, về vấn đề bạn có được chia di sản thừa kế hay không. Như bạn đã cung cấp, toàn bộ quyền sử dụng đất và tài sản mà mẹ bạn để lại hiện vẫn đứng tên mẹ bạn. Bạn có thể yêu cầu xác minh văn bản cho tặng mà em trai bạn đưa ra có được chứng thực đúng thẩm quyền, thời gian, địa điểm và lời chứng hay không, dấu điểm chỉ trên văn bản đó có đúng của mẹ bạn không (có thể nhờ cơ quan công an xác minh qua chứng minh thư). Nếu phát hiện sai phạm thì đương nhiên văn bản này vô hiệu, di sản để lại sẽ được chia theo pháp luật và bạn hoàn toàn có quyền hưởng di sản thừa kế.
Trên đây là nội dung trả lời của Công ty luật Bảo Chính cho trường hợp bạn hỏi. Nếu còn vướng mắc bạn có thể hỏi tiếp hoặc nghe luật sư tư vấn khi gọi 19006281.
Trân trọng!
Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.