Quy định pháp luật về người thừa kế theo pháp luật

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và lựa chọn Công ty luật Bảo Chính. Về thắc mắc của bạn, chúng tôi tư vấn giải đáp cho bạn như sau:
Thứ nhất: Xác định hiệu lực di chúc bằng miệng của bố bạn:
Trước khi bố bạn mất thì có nói chia cho mỗi anh em năm công đất, tuy nhiên chỉ là nói miệng, không được ghi chép lại bằng văn bản, không có chữ ký của ít nhất hai người làm chứng và không được công chứng chứng thực nên sẽ không được xem là di chúc hợp pháp theo quy định tại khoản 5 Điều 652 Bộ luật dân sự 2005 "Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực".
Như vậy khi bố bạn mất không có di chúc để lại, di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật.
Thứ hai, phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất: Bạn không nói rõ quyền sử dụng đất là sở hữu chung của cả gia đình bạn hay là tài sản chung của bố mẹ bạn hay là tài sản riêng của bố bạn. Do đó, sẽ có các trường hợp xảy ra như sau:
* Trường hợp quyền sử dụng đất là sở hữu chung của cả gia đình:
Căn cứ Điều 108 Bộ luật dân sự 2005 quy định tài sản chung của hộ gia đình như sau: "Đất được cấp cho hộ gia đình thì thuộc quyền sở hữu chung của tất cả mọi thành viên trong hộ gia đình. Việc xác định những người có quyền đối với quyền sử dụng đất cấp cho hộ gia đình được căn cứ vào sổ hộ khẩu".
Điều 109 Bộ luật dân sự 2005 quy định chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung của hộ gia đình như sau:
"1. Các thành viên của hộ gia đình chiếm hữu và sử dụng tài sản chung của hộ theo phương thức thoả thuận.
2. Việc định đoạt tài sản là tư liệu sản xuất, tài sản chung có giá trị lớn của hộ gia đình phải được các thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý; đối với các loại tài sản chung khác phải được đa số thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý."
Như vậy, nếu là tài sản chung của tất cả các thành viên thì việc chia tài sản chung của hộ gia đình do các thành viên trong gia đình thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì có thể nhờ tòa án giải quyết.
Đối với phần tài sản của bố bạn có trong khối tài sản chung sẽ chia thừa kế theo pháp luật, chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a) khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự 2005:
"Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;"
Trong trường hợp này những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm mẹ và 09 người con, đối với người chị đã mất nếu có chồng và con thì chồng và con sẽ được hưởng phần tài sản này.
*Trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chỉ ghi là cấp cho bố bạn: Trường hợp này cần xác định đây là tài sản chung của bố mẹ bạn hay tài sản riêng của bố bạn để chia thừa kế. 
- Nếu tài sản này có trong thời kỳ hôn nhân của bố mẹ bạn thì đây sẽ là tài sản chung của bố mẹ bạn. Nếu là tài sản chung thì khối tài sản này sẽ chia làm 02 phần bằng nhau, bố bạn một nửa, mẹ bạn một nửa. Một nửa của mẹ bạn thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn, các con không có quyền tranh chấp. Một nửa của bố bạn sẽ tiến hành chia thừa kế theo pháp luật, chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a) khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 như trên.
- Nếu đây là tài sản riêng của bố bạn, thì khối tài sản này sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a) Khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 như trên.
Thứ ba: Vấn đề chia di sản thừa kế của mẹ bạn đối với tài sản do mẹ bạn đứng tên.
Nếu phần tài sản bạn được hưởng, bạn để cho mẹ bạn đứng tên. Nếu mẹ bạn không có di chúc định đoạt khối tài sản này để lại cho bạn, khi mẹ bạn mất thì sẽ chia thừa kế theo pháp luật, chia đều cho những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại điểm a) khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự 2005.
Trên đây là nội dung trả lời của Công ty luật Bảo Chính cho trường hợp của bạn. Nếu còn vướng mắc bạn có thể tiếp tục gửi câu hỏi cho chúng tôi hoặc nghe luật sư tư vấn trực tiếp vui lòng gọi 19006281.

Trân trọng!

Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.