Lái xe không có lỗi khi gây tai nạn giao thông có phải bồi thường

Căn cứ Điều 604 Bộ luật dân sự 2005 quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

"1. Người nào do lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, xâm phạm danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc chủ thể khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.

2. Trong trường hợp pháp luật quy định người gây thiệt hại phải bồi thường cả trong trường hợp không có lỗi thì áp dụng quy định đó."

Như vậy trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo Bộ luật dân sự 2005 chỉ phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố sau đây:

- Phải có thiệt hại xảy ra.

- Phải có hành vi trái pháp luật.

- Phải có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật. Thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi trái pháp luật và ngược lại hành vi trái pháp luật là nguyên nhân gây ra thiệt hại.

- Phải có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý của người gây thiệt hại.

Theo như bạn trình bày, bạn đang tham gia giao thông trên đường bằng xe máy, có 1 thanh niên đi xe máy ngược chiều bạn chạy với tốc độ rất nhanh, vượt qua xe ô tô, lấn vào làn đường của bạn và khi vượt qua xe ô tô thì quẹt vào thùng hàng hoa quả phía sau yên xe của bạn và đã đổ ra đường, bị ô tô đâm chết tại chỗ. Như vậy, cần phải xác minh rõ, nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông trong trường hợp này là do lỗi của người đi xe máy đi nhanh, vượt ẩu, lấn làn đường đâm vào xe hoa quả của bạn bị ngã và bị ô tô đâm chết thì bạn không có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cũng như bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Nếu do bạn chở hàng vượt quá kích thước cho phép, cồng kềnh là nguyên nhân gây ra tai nạn giao thông (giả sử chở hàng đúng quy định thì không dẫn tới việc đâm vào thùng hàng của bạn) thì bạn sẽ phải bồi thường thiệt hại cho gia đình người bị hại và có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ theo quy định tại Điều 202 Bộ luật hình sự 1999:

"1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:

a) Không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định hoặc có sử dụng các chất kích thích mạnh khác mà pháp luật cấm sử dụng;

c) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người đang làm nhiệm vụ điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;

đ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

3. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.

4. Vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ mà có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm."

Nếu bạn chở hàng công kềnh, bạn sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại điểm k) Khoản 4 Điều 6 Nghị định 46/2016/NĐ-CP như sau:

"4. Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

...

k) Người điều khiển xe hoặc người ngồi trên xe bám, kéo, đẩy xe khác, vật khác, dẫn dắt súc vật, mang vác vật cồng kềnh; người được chở trên xe đứng trên yên, giá đèo hàng hoặc ngồi trên tay lái; xếp hàng hóa trên xe vượt quá giới hạn quy định; điều khiển xe kéo theo xe khác, vật khác;"