Người làm chứng có nhược điểm về thể chất hoặc tâm thần có thể làm người làm chứng trong vụ án hình sự không?

Điều 66 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về người làm chứng như sau:

"1. Người làm chứng là người biết được những tình tiết liên quan đến nguồn tin về tội phạm, về vụ án và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng triệu tập đến làm chứng.

2. Những người sau đây không được làm chứng:

a) Người bào chữa của người bị buộc tội;

b) Người do nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không có khả năng nhận thức được những tình tiết liên quan nguồn tin về tội phạm, về vụ án hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn."

Người làm chứng có quyền:

"a) Được thông báo, giải thích quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

b) Yêu cầu cơ quan triệu tập bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản và quyền, lợi ích hợp pháp khác của mình, người thân thích của mình khi bị đe dọa;

c) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng liên quan đến việc mình tham gia làm chứng;

d) Được cơ quan triệu tập thanh toán chi phí đi lại và những chi phí khác theo quy định của pháp luật.

3. Người làm chứng có nghĩa vụ:

a) Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp cố ý vắng mặt mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan và việc vắng mặt của họ gây trở ngại cho việc giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử thì có thể bị dẫn giải;

b) Trình bày trung thực những tình tiết mà mình biết liên quan đến nguồn tin về tội phạm, về vụ án và lý do biết được những tình tiết đó.

4. Người làm chứng khai báo gian dối hoặc từ chối khai báo, trốn tránh việc khai báo mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự."

Căn cứ vào quy định trên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà có khả năng nhận thức được những tình tiết về vụ án và khả năng khai báo đúng đắn thì có thể là người làm chứng trong vụ án. Người do có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không có khả năng nhận thức được những tình tiết của vụ án hoặc không có khả năng khai báo đúng đắn mới không được làm chứng

Ví dụ 1: Ông A bị bệnh mù bẩm sinh, tại thời điểm diễn ra vụ án C và D chém nhau trước cửa nhà ông A, Ông A đang ngồi trong nhà nghe đài, A không nghe thấy âm thanh diễn ra bên ngoài. Nên A không thể là người làm chứng trong vụ án trên.

Ví dụ 2: Ông A bị bệnh mù bẩm sinh, tại thời điểm diễn ra vụ án hình sự C giết D trước cửa nhà ông A, ông A có nghe thấy âm thanh của vụ án, thì ông A vẫn có thể làm chứng cho vụ án trên, dù ông A không tận mắt chứng kiến vụ án trên.