Dấu hiệu cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Công ty luật Bảo Chính, Đoàn luật sư Hà Nội cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi thông tin xin tư vấn.
Về nội dung bạn thắc mắc, Công ty luật Bảo Chính trả lời cho bạn như sau: 
Dấu hiệu cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Bạn thông tin: Bạn mua phải 3 tờ vé số giả, 3 tờ vé này trúng giải 6 trị giá mỗi tờ 400 nghìn đồng. Sau đó bạn mang ra đại lý đổi lấy tiền lúc này đại lý phát hiện đó là vé giả và báo công an nói bạn là người chuyên đi lừa đảo.
Căn cứ vào Điều 140 Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định:
"Điều 139. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Tái phạm nguy hiểm;
d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
e) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;
g) Gây hậu quả nghiêm trọng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:
a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;
b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;
b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”
Để cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì người thực hiện phải có hành vi gian dối, biết rõ được hành vi của mình là gian dối nhưng cố ý thực hiện nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác. Dấu hiệu lỗi ở đây được xác định là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác do mình thực hiện hành vi là gian dối, trái pháp luật. Đồng thời thấy trước hậu quả của hành vi đó là tài sản của người khác bị chiếm đoạt trái pháp luật và mong muốn hậu quả đó xảy ra.
Như vậy, thủ đoạn gian dối trong tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bao gồm 2 dấu hiệu là:
(1) Người phạm tội đã có hành vi gian dối như bằng lời nói, hành động hoặc những thủ đoạn khác nhằm cung cấp những thông tin sai lệch về sự việc (nói dối, trái sự thật, nói không thành có, nói ít thành nhiều, tẩy xóa con số để được nhiều hơn) … ;
(2) Chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản đã nhầm tưởng, tin vào các thông tin không đúng sự thật đó nên đã tự nguyện chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền quản lý tài sản cho người phạm tội. Thỏa mãn 2 yếu tố này mới cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Từ những quy định nêu trên kết hợp với thông tin bạn cung cấp chúng tôi nhận định hành vi của bạn không phải là hành vi cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tuy nhiên việc cơ quan công an giữ bạn để xác minh điều tra là có căn cứ. Vì khi có người tố cáo hành vi phạm tội cơ quan điều tra phải tiến hành điều tra xác minh sự việc (căn cứ theo Điều 10 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003).
Bạn hỏi bạn có bị phạt tiền hay giam giữ gì không?
Việc phạt tiền xảy ra khi có căn cứ chứng minh bạn có hành vi lừa đảo nhưng không cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản tức là mức tiền lừa do lừa đảo được dưới 2 triệu đồng và bạn chưa bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về hành vi chiếm đoạt. Thì mức xử phạt theo nghị định 167/2013/NĐ-CP với hành vi này từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng
Nếu sự việc đúng như bạn trình bày và cơ quan công an không điều tra được các tình tiết khác bất lợi về hành vi của bạn thì bạn hoàn toàn không bị xử phạt vi phạm hành chính bởi bạn hành vi của bạn không phải hành vi trái quy định pháp luật, bên cạnh đó thì bạn còn là người bị hại do hành vi làm giả vé số của người bán.
Việc giam giữ bạn hay không cơ quan điều tra phải làm theo quy định tại Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 như sau:
" Để kịp thời ngăn chặn tội phạm hoặc khi có căn cứ chứng tỏ bị can, bị cáo sẽ gây khó khăn cho việc điều tra, truy tố, xét xử hoặc sẽ tiếp tục phạm tội, cũng như khi cần bảo đảm thi hành án, cơ quan chức năng có thể áp dụng một trong những biện pháp ngăn chặn sau: bắt, tạm giữ, tạm giam.”
Như vậy việc bắt, tạm giữ, tạm giam chỉ được thực hiện khi những đối tượng có hành vi phạm tội hoặc khi có căn cứ cho rằng người này có thể gây khó khăn cho quá trình tố tụng thì mới được áp dụng.
Theo quy định tại điều 80 Bộ luật tố tụng hình sự, việc tạm giữ được áp dụng đối với những người bị bắt trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quả tang, người phạm tội tự thú, đầu thú hoặc đối với người bị bắt theo quyết định truy nã.
Trên đây là nội dung trả lời của Công ty luật Bảo Chính cho trường hợp bạn hỏi. Nếu còn vướng mắc bạn vui lòng gọi 19006281 để nghe luật sư tư vấn chi tiết chính xác nhất.
Trân trọng!
Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.