Quyền hưởng di sản thừa kế vài thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại.
05/01/2017 17:14Năm 2017, ông Hà Hữu Th chết có để lại bản di chúc với nội dung như sau: Dành 500 triệu cho người con trai út (anh Hà Hữu B); 300 triệu cho người con thứ (chị Hà Thị H), người con cả (Hà Thị K) không có tên trong phần di chúc chỉ định hưởng nhưng có tên trong phần chỉ định nghĩa vụ “phần nghĩa vụ 1 tỷ do vay nợ Ngân hàng sẽ do con tôi là K sẽ chi trả”. Khi ông chết, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cùng những người thừa kế xác định được ông có 1,6 tỷ đồng, vợ ông chết trước ông. Hỏi chị K có phải trả toàn bộ số nợ 1 tỷ cho Ngân hàng hay không? Tại sao?
Pháp luật quy định người thừa kế được quyền hưởng di sản thừa kế đồng thời phải thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại. Như vậy, người con cả Hà Thị K sẽ phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ mà ông Th để lại. Tuy nhiên, quy định về việc thực hiện nghĩa vụ này lại xác định răng, những người thừa kế chỉ phải thực hiện nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại trong phạm vi di sản họ được hưởng, trừ trường hợp họ tự nguyện thực hiện. Như vậy, để giải quyết triệt để tình huống này, chúng ta cần xác định phần di sản mà mỗi người hưởng, theo đó:
- Di sản ông Th để lại: 1,6 tỷ đồng;
- Theo di chúc: B = 500 triệu đồng; H = 300 triệu đồng.
- Di sản còn lại là: 600 triệu đồng.
- Theo pháp luật: B = H = K = 600/3 = 200 triệu.
- Kết luận: B = 700 triệu đồng; H = 500 triệu đồng; K = 200 triệu đồng.
Với kết quả trên và quy định của pháp luật, chúng ta phải đặt ra 02 giả thiết như sau:
- Giả thiết thứ nhất, tuy phần di sản mà K được hưởng chỉ là 200 triệu nhưng K tự nguyện trả toàn bộ số nợ 1 tỷ cho Ngân hàng. Việc tự nguyện này sẽ làm phát sinh nghĩa vụ của K với ngân hàng.
Giả thiết thứ hai, K không chấp nhận việc trả toàn bộ số nợ cho Ngân hàng. Theo quy định về nghĩa vụ của người thừa kế, dư nợ từ Ngân hàng được tính như sau: 200 triệu (K được nhận); tỉ lệ 7:5 cho 800 triệu còn lại được tính trên kỷ phần của B:H. Cụ thể, K không được hưởng; B chỉ được hưởng 233,33 triệu, H chỉ được hưởng 166,67 triệu.