Tranh chấp đất đai là di sản thừa kế thì giải quyết thế nào?

Công ty Luật Bảo Chính, Đoàn Luật sư Hà Nội cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi thông tin xin tư vấn.

Vì thông tin bạn cung cấp chưa rõ về việc người em út sang tên mảnh đất vào thời điểm trước hay sau khi bà mẹ mất, nên trường hợp này có thể chia làm hai khả năng như sau:

- Thứ nhất, mảnh đất được người em út sang tên trước khi mẹ bạn mất: Nếu trước khi mẹ bạn mất, mẹ bạn đã làm hợp đồng tặng cho hoặc hợp đồng chuyển nhượng mảnh đất này cho người em và em út căn cứ vào hợp đồng đó làm thủ tục sang tên thì việc sang tên là đúng quy định pháp luật. Vì đất này là tài sản của riêng mẹ bạn, tuy bà có hứa sẽ cho 3 anh em nhưng chưa làm thủ tục tặng cho nên đất này vẫn thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn, mẹ bạn có toàn quyền quyết định mà không cần ý kiến của anh em bạn.

- Thứ hai, mảnh đất được người em út sang tên sau khi bà mẹ mất: Nếu mẹ bạn không tặng cho hay chuyển nhượng mảnh đất này cho em của bạn thì việc người em tự ý sang tên đất cho mình là không đúng quy định pháp luật. Khi mẹ bạn mất mà không để lại di chúc, mảnh đất của mẹ bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật theo quy định tại Điều 685 và Điều 676 Bộ luật dân sự như sau:

“Điều 685. Phân chia di sản theo pháp luật

1. Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.

2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia.”

Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản."

Như vậy sau khi mẹ bạn mất, mảnh đất mẹ bạn dể lại sẽ được chia đều cho 3 anh em bạn. Vì vậy nếu em bạn muốn sang tên toàn bộ mảnh đất thì 3 anh em bạn phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế, trong đó 2 anh trai đồng ý cho em út đứng tên. Việc người em út tự ý sang tên mảnh đất mà không có sự đồng ý của bạn và người anh khác là trái với quy định pháp luật.

Trong trường hợp này, bạn có thể kiến nghị tới Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có mảnh đất ra quyết định hủy sổ đỏ và cấp lại theo đúng quy định hoặc khởi kiện ra tòa án để chia di sản thừa kế.

Căn cứ theo Điều 645 Bộ Luật Dân sự :

Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Theo quy định trên, thời điểm bà mẹ mất là năm 2011, do đó đến thời điểm hiện tại thời hiệu khởi kiện vẫn còn, để đòi lại phần di sản bà mẹ để lại, hai anh trai lớn có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có mảnh đất do bà mẹ để lại để được giải quyết.
Trên đây là nội dung tư vấn của công Luật Bảo Chính cho câu hỏi của bạn. Nếu còn thắc mắc tiếp tục gửi thông tin về cho chúng tôi hoặc gọi 19006821 để được tư vấn tiếp.
Trân trọng!
Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.