Thu hồi đất không bồi thường trong trường hợp nào?

Công ty Luật Bảo Chính, Đoàn Luật sư Hà Nội cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi thông tin xin tư vấn

Về vấn đề thu hồi đất, Cần đáp ứng các điều kiện sau đây: Đất phải được thu hồi bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi và Đất thuộc thuộc trường hợp được phép thu hồi đất.

Ở trường hợp của bạn không có nêu rõ việc thu hồi đất do cơ quan nào tiến hành. Tiến hành có đúng thẩm quyền hay không. Và nếu do cơ quan nhà nước thu hồi đúng thẩm quyền thì có nằm trong trường hợp được phép thu hồi. Vậy có thể xảy ra các trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Cơ quan có thẩm quyền tiến hành thu hồi đất thuộc diện thu hồi theo quy định của pháp luật. 

Căn cứ Khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai 2013 quy định về các dự án phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

"3. Thực hiện các dự án do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận mà phải thu hồi đất bao gồm:

a) Dự án xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; công trình di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình sự nghiệp công cấp địa phương;

b) Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật của địa phương gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, điện lực, thông tin liên lạc, chiếu sáng đô thị; công trình thu gom, xử lý chất thải;

c) Dự án xây dựng công trình phục vụ sinh hoạt chung của cộng đồng dân cư; dự án tái định cư, nhà ở cho sinh viên, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ; xây dựng công trình của cơ sở tôn giáo; khu văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí phục vụ công cộng; chợ; nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng;

d) Dự án xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn; cụm công nghiệp; khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung; dự án phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng;

đ) Dự án khai thác khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền cấp phép, trừ trường hợp khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ và khai thác tận thu khoáng sản."

Đối với trường hợp thu hồi đất để xây dựng khu văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí phục vụ công cộng thì phải có nghị quyết của HĐND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư. Chỉ các dự án trong trường hợp kể trên cơ quan nhà nước mới tiến hành thu hồi đất, áp giá đất theo bảng giá đất UBND tỉnh công bố. Vậy không phải trường hợp nào cũng được áp giá đất của nhà nước để buộc người dân phải giao đất.

Như vậy, trong trường hợp của bạn nếu đất thu hồi vì mục đích phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích công cộng và việc thu hồi phải được tiến hành bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì cơ quan nhà nước có thể tiến hành thu hồi. 

Nếu bạn có đất bị thu hồi phục vụ lợi ích công cộng, dự án phát triển kinh tế - xã hội được bồi thường theo giá do UBND cấp tỉnh quy định.

Căn cứ Khoản 1 Điều 75 Luật đất đai 2013 quy định: 

“1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp”.

Trường hợp của bạn là đất không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng nếu có đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật thì sẽ được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Điều kiện xem xét để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013 và các Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP:

+ Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

+ Có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993

+ Sổ mục kê đất, sổ kiến điền lập trước ngày 18 tháng 12 năm 1980.

+ Bản tổng hợp các trường hợp sử dụng đất hợp pháp do Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Hội đồng đăng ký ruộng đất cấp xã hoặc cơ quan quản lý đất đai cấp huyện, cấp tỉnh lập;

Nếu bạn có giấy tờ về quyền sử dụng đất trên đây thì bạn sẽ được bồi thường đất khi thu hồi khi không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Nếu như bạn không có những giấy tờ trên, theo Khoản 1 Điều 20 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định:

 “1. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có nhà ở, công trình xây dựng khác từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993; nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp sử dụng đất; việc sử dụng đất tại thời điểm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị hoặc quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn hoặc quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt (sau đây gọi chung là quy hoạch) hoặc không phù hợp với quy hoạch nhưng đã sử dụng đất từ trước thời điểm phê duyệt quy hoạch hoặc sử dụng đất tại nơi chưa có quy hoạch thì được công nhận quyền sử dụng đất”. 

Tức là, khi bạn sử dụng đất từ năm 1985, bạn xin UBND xã xác nhận đất không có tranh chấp thì sẽ được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Khi Nhà nước thu hồi đất của bạn là đất ở thì sẽ được bồi thường theo quy định tại Điều 79 Luật đất đai 2013 như sau:

“1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường như sau:

a) Trường hợp không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; trường hợp không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở thì Nhà nước bồi thường bằng tiền;

b) Trường hợp còn đất ở, nhà ở trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng tiền. Đối với địa phương có điều kiện về quỹ đất ở thì được xem xét để bồi thường bằng đất ở.

2. Hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác thì được Nhà nước bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng đất”.

Trường hợp 2: Đất được thu hồi không đúng thẩm quyền hoặc đất không thuộc diện thu hồi:

Căn cứ Điều 66 Luật đất đai 2013. Thẩm quyền thu hồi đất:

"1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;

b) Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư;

b) Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

3. Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất."

Cơ quan nhà nước chỉ có thể tiến hành thu hồi đất đúng thẩm quyền như quy định của luật. Bạn chưa nói rõ việc cơ quan nhà nước tiến hành thu hồi đất là cơ quan nào nên không thể xác định cơ quan đó có thẩm quyền thu hồi đất của bạn hay không.

Nếu rơi vào những trường hợp cơ quan nhà nước thu hồi đất không đúng thẩm quyền hay thu hồi đất không thuộc diện thu hồi kể trên bạn hoàn toàn có thể khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại tòa để được giải quyết theo thủ tục tố tụng hành chính để yêu cầu giải quyết về việc thu hồi đất không đúng thẩm quyền.
Trên đây là nội dung tư vấn của công Luật Bảo Chính cho câu hỏi của bạn.Nếu còn thắc mắc tiếp tục gửi thông tin về cho chúng tôi hoặc gọi 19006821 để được tư vấn tiếp.
Trân trọng!
Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.