Nghĩa vụ chung của người sử dụng đất và việc tôn trọng ranh rới giữa các bất động sản
27/04/2017 16:23
Xin chào Luật Bảo Chính, tôi có vấn đề như sau mong được luật sư tư vấn giải đáp:
Thưa luật sư, trước tiên tôi xin nói sơ lược về hiện trạng nhà ở hiện nay của tôi, nhà ở của tôi nằm trong hẻm và có xảy ra tranh chấp với hộ nằm đối diện mặt sau nhà ở của tôi, hộ tranh chấp mặt trước hướng mặt tiền còn mặt sau hướng đối diện mặt sau nhà tôi và 2 nhà cách nhau bởi ranh giới là 1 đường mương cống rộng khoảng 3 tấc, mặt sau nhà tôi có 1 khoảng sân rộng khoảng 1.5m sát với đường mương cống, hộ tranh chấp hiện đang sửa nhà-xây mới lại và muốn mở cửa sau đi trên phần đất phía sau nhà tôi(trước khi sửa nhà họ vẫn thường xuyên ngang nhiên đi lại trên phần đất nhà tôi), tôi có yêu cầu họ không nên xây cửa sau đi trên phần đất nhà tôi nhưng họ không đồng ý và cứ bảo rằng đây là đất công cộng, 1 vấn đề nữa là họ đã hết ranh đất, vì vậy tôi mong luật sư tư vấn giúp tôi vài vấn đề sau:
- Thứ nhất: Khi đã hết ranh đất thì hộ tranh chấp có được phép mở cửa ra vào đi sang phần đất của tôi hay không và tôi có thể dựa trên cơ sở pháp lý nào?; điều mấy?; khoản mấy bộ luật nào quy định về vấn đề trên.
- Thứ hai: Quy định tại điều mấy-khoản mấy của bộ luật nào cho phép chủ nhà có quyền rào chắn phần đất thuộc sở hữu hợp pháp.
- Thứ 3: Mặc dù tôi đã có đầy đủ giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất bao gồm phần đất phía sau nhà nhưng hộ tranh chấp cứ viện đủ lý do bảo rằng cách đây rất lâu rồi(khoảng 40-50 năm gì đấy thì ở đây là 1 đường cống rộng 1m), ý họ nói là phần sân của tôi là do lấn đường cống, thật phi lý bởi vì khi tôi về đây hiện trạng của nó đã như thế rồi, làm gì có đường cống nào trên sân nhà tôi, mà tôi cũng không biết là điều họ nói là đúng hay sai nhưng khi tôi về thì nhà họ chưa ra tới sát đường mương mà tôi đã đề cập phía trên, nếu nói vậy thì họ mới chính là người lấn đất, nhưng tôi cũng không quan tâm lắm vì chuyện cũng khá lâu rồi, điều tôi quan tâm ở đây là: Giả sử là ngày xưa có 1 đường cống rộng 1m thì có quy định nào của pháp luật chỉ công nhận phần đất đã có đầy đủ giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất của chủ sở hữu hiện thời và không cần biết là cách đây bao nhiêu năm vùng đất đó là cái gì thì nhà nước chỉ cộng nhận giấy tờ pháp lý hiện hành. Vì họ cứ bảo ngày xưa trên 30 năm trước thì đây là đường cống và chính vì thế họ bảo phần đất của tôi là đất công cộng với mục đích được phép đi trên phần đất của gia đình tôi, tôi bức xúc vô cùng, tôi có giấy tờ pháp lý đầy đủ mà họ cứ bảo rằng đây là đất công cộng, ngay cả chính quyền địa phương cũng nghe theo lời phiến diện của họ và bảo tôi không được rào chắn phần đất của tôi. Tôi mong luật sư tư vấn giúp tôi quy định rõ ràng nào của pháp luật liên quan đến vấn đề nêu trên để tôi có đầy đủ cơ sở pháp lý phản bác lại luận điệu sai lệch của họ.
Rất cám ơn luật sư.
Công ty luật Bảo Chính, Đoàn luật sư Hà Nội cám ơn bạn đã gửi thông tin xin tư vấn đến cho chúng tôi.
Về vấn đề bạn còn đang thắc mắc, chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, Theo khoản 1 Điều 170 Luật đất đai 2013 quy định như sau:
"Điều 170. Nghĩa vụ chung của người sử dụng đất
1. Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng
trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan..."
Điều 265 BLDS 2005 cũng quy định như sau:
"Điều 265: Nghĩa vụ tôn trọng ranh giới giữa các bất động sản
1. Ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thoả thuận của các chủ sở hữu hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ ba mươi năm trở lên mà không có tranh chấp.
2. Người có quyền sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới trong khuôn viên đất phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất liền kề của người khác.
Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
3. Trong trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng thì người sử dụng đất có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung; không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách"
Như vậy, hàng xóm nhà anh không có quyền mở cửa ra vào đi trên thửa đất nhà anh và có nghĩa vụ phải tôn trọng, duy trì ranh giới chung là đường mương cống, không được lấn chiếm mốc giới ngăn cách đó. Vì trong trường hợp này, hàng xóm nhà anh là mở cửa sau, có nghĩa đã có cửa chính để ra vào, thì sẽ không có quyền áp dụng Điều 275 BLDS 2005.
Thứ hai, như các quy định pháp luật đưa ra trên đây thì anh có quyền đối với diện tích đất thuộc quyền sử dụng của mình : "đúng ranh giới thửa đất", "
Người có quyền sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới trong khuôn viên đất phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất liền kề của người khác.
Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thoả thuận khác"
Như vậy, theo quy định tại Điều 170 Luật đất đai 2013 và Điều 265 BLDS thì gia đình anh hoàn toàn có quyền đối với diện tích đất sử dụng của mình sao cho đảm bảo đúng quy định phapr luật và không ảnh hưởng đến các hộ gia đình xung quanh, trong đó việc xây dựng rào chắn là hợp pháp và không phải là hành động trái pháp luật, thêm vào đó, Khoản 1 Điều 266 BLDS quy định rõ như sau:
" Điều 266. Quyền sở hữu đối với mốc giới ngăn cách các bất động sản
1. Chủ sở hữu bất động sản liền kề chỉ được dựng cột mốc, hàng rào, xây tường ngăn trên phần đất thuộc quyền sử dụng của mình. Những người sử dụng đất liền kề có thể thoả thuận với nhau về việc dựng cột mốc, hàng rào, xây tường ngăn, trồng cây trên ranh giới để làm mốc giới ngăn cách giữa các bất động sản; những vật mốc giới này là sở hữu chung của những người đó.
Trong trường hợp mốc giới ngăn cách chỉ do một bên tạo nên trên ranh giới và được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý thì mốc giới ngăn cách đó là sở hữu chung, chi phí để xây dựng do bên tạo nên chịu, trừ trường hợp có thoả thuận khác; nếu chủ sở hữu bất động sản liền kề không đồng ý mà có lý do chính đáng thì chủ sở hữu đã dựng cột mốc, hàng rào, xây tường ngăn phải dỡ bỏ.
Đối với cây là mốc giới chung, các bên đều có nghĩa vụ bảo vệ; hoa lợi thu được từ cây được chia đều, trừ trường hợp có thoả thuận khác.
2. Đối với mốc giới là tường nhà chung, chủ sở hữu bất động sản liền kề không được trổ cửa sổ, lỗ thông khí hoặc đục tường để đặt kết cấu xây dựng, trừ trường hợp được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý.
Trong trường hợp nhà xây riêng biệt nhưng tường sát liền nhau thì chủ sở hữu cũng chỉ được đục tường, đặt kết cấu xây dựng đến giới hạn ngăn cách tường của mình."
Thứ ba, Theo Khoản 16 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định về giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như sau:
"16. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất."
Theo đó, GCN QSDĐ là cơ sở pháp lý cho việc sử dụng đất hợp pháp của gia đình anh, anh có quyền và nghĩa vụ sử dụng đúng phần diện tích đất được ghi trong GCN này và nhà nước bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp cho anh khi có sự xâm phạm của các chủ thể khác. Theo quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013 và có thể thấy gia đình anh đã sử dụng đất này ổn định lâu dài trước khi xảy ra tranh chấp với nhà hàng xóm, theo đó, diện tích đất được ghi trong GCN là đúng với hiện trạng đất mà anh đã sử dụng, việc cách đây 40-50 năm có một đường ống cống rộng 1m sẽ không ảnh hưởng đến hiện trạng đất sử dụng được ghi trong GCN quyền sử dụng đất hiện nay của anh. Vì điều kiện để được cấp GCN QSDĐ tại Điều 100 như sau:
"1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:
a) Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
b) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
c) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;
d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
đ) Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật;
e) Giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất;
g) Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ."
Trên đây là nội dung trả lời của Công ty luật Bảo Chính cho trường hợp bạn hỏi. Nếu còn vướng mắc bạn có thể hỏi tiếp hoặc nghe luật sư tư vấn khi gọi 19006281.
Trân trọng!
Gọi 1900 6281 để nghe luật sư tư vấn nhanh chóng, kịp thời, chính xác nhất các quy định của pháp luật hoặc đặt lịch tư vấn luật trực tiếp tại văn phòng Công ty luật Bảo Chính (P308, Tòa nhà số 8, Phố Láng Hạ, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội). Trường hợp quý khách có nhu cầu mời luật sư tham gia vụ án tranh chấp đất đai, thừa kế, hôn nhân gia đình, kinh tế, thương mại… xin vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ trên.